Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO) poinformowało o kolejnym etapie budowy Ekstremalnie Wielkiego Teleskopu (ELT). Zostało odlane zwierciadło wtórne dla tego olbrzymiego teleskopu.
Extremely Large Telescope (ELT), w tłumaczeniu na polski Ekstremalnie Wielki Teleskop, będzie największym teleskopem optycznym na świecie, jak pisze ESO: "największym okiem świata na niebo". Ma rozpocząć obserwacje w 2024 roku. Obecnie trwają kolejne etapy budowy jego elementów. Najnowszym jest odlanie lustra wtórnego dla ELT.
Główne zwierciadło będzie mieć ponad 39 metrów średnicy. Z kolei lustro wtórne 4,2 metra, czyli i tak więcej niż mierzą zwierciadła główne większości obecnie pracujących teleskopów.
Lustro wtórne ELT ma masę 3,5 tony. Odlano jest z bloku materiału specjalnej szklanej ceramiki Zerodur. Jest to materiał stworzony dla teleskopów astronomicznych i stosowany od końca lat 60. ubiegłego wieku. Charakteryzuje się praktycznie brakiem rozszerzalności cieplnej, nawet jeśli zmiany temperatury są duże. Zerodur jest odporny chemicznie i można go bardzo precyzyjnie szlifować. Jest używany w wielu największych obecnie działających teleskopach, w ich zwierciadłach. Teleskopy te pracują stabilnie od dziesięcioleci. Do grona instrumentów posiadających zwierciadła wykonane z materiału Zerodur należą m.in. teleskopy VLT w Obserwatorium Paranal należącym do ESO.
Wykonawcą odlewu zwierciadła wtórnego M2 dla teleskopu ELT jest firma SCHOTT mająca siedzibę w Niemczech. Kontrakt podpisano w styczniu 2017 r., a już dostępny jest produkt gotowy do dalszych prac. Przez następne lata lustro będzie poddawane procesom ochładzania, skrawania i obróbki cieplnej, które mają je utwardzić i wyszlifować, aby uzyskać docelowy kształt zwierciadła. Szlifowanie powierzchni zwierciadła musi być dokonane z dokładności do 15 nanometrów, czyli 15 milionowych części milimetra. Dalsze prace nad lustrem wtórnym będzie prowadziła francuska firma firma Safran Reosc.
Zwierciadło wtórne ELT jest mocno zakrzywione i asferyczne. Obie te cechy były głównymi trudnościami przy jego wykonaniu. Jest też największym wypukłym zwierciadłem wyprodukowanym w całej historii astronomii.
Warto wspomnieć, że do tej pory projekt nosił nazwę European Extremely Large Telescope (E-ELT), ale obecnie przechodzi zmianę na krótszą wersję Extremely Large Telescope (ELT).
Extremely Large Telescope (ELT), w tłumaczeniu na polski Ekstremalnie Wielki Teleskop, będzie największym teleskopem optycznym na świecie, jak pisze ESO: "największym okiem świata na niebo". Ma rozpocząć obserwacje w 2024 roku. Obecnie trwają kolejne etapy budowy jego elementów. Najnowszym jest odlanie lustra wtórnego dla ELT.
Główne zwierciadło będzie mieć ponad 39 metrów średnicy. Z kolei lustro wtórne 4,2 metra, czyli i tak więcej niż mierzą zwierciadła główne większości obecnie pracujących teleskopów.
Lustro wtórne ELT ma masę 3,5 tony. Odlano jest z bloku materiału specjalnej szklanej ceramiki Zerodur. Jest to materiał stworzony dla teleskopów astronomicznych i stosowany od końca lat 60. ubiegłego wieku. Charakteryzuje się praktycznie brakiem rozszerzalności cieplnej, nawet jeśli zmiany temperatury są duże. Zerodur jest odporny chemicznie i można go bardzo precyzyjnie szlifować. Jest używany w wielu największych obecnie działających teleskopach, w ich zwierciadłach. Teleskopy te pracują stabilnie od dziesięcioleci. Do grona instrumentów posiadających zwierciadła wykonane z materiału Zerodur należą m.in. teleskopy VLT w Obserwatorium Paranal należącym do ESO.
Wykonawcą odlewu zwierciadła wtórnego M2 dla teleskopu ELT jest firma SCHOTT mająca siedzibę w Niemczech. Kontrakt podpisano w styczniu 2017 r., a już dostępny jest produkt gotowy do dalszych prac. Przez następne lata lustro będzie poddawane procesom ochładzania, skrawania i obróbki cieplnej, które mają je utwardzić i wyszlifować, aby uzyskać docelowy kształt zwierciadła. Szlifowanie powierzchni zwierciadła musi być dokonane z dokładności do 15 nanometrów, czyli 15 milionowych części milimetra. Dalsze prace nad lustrem wtórnym będzie prowadziła francuska firma firma Safran Reosc.
Zwierciadło wtórne ELT jest mocno zakrzywione i asferyczne. Obie te cechy były głównymi trudnościami przy jego wykonaniu. Jest też największym wypukłym zwierciadłem wyprodukowanym w całej historii astronomii.
Warto wspomnieć, że do tej pory projekt nosił nazwę European Extremely Large Telescope (E-ELT), ale obecnie przechodzi zmianę na krótszą wersję Extremely Large Telescope (ELT).
Więcej informacji:
Źródło: ESO
