Do lotów powróciła suborbitalna rakieta New Shepard amerykańskiej firmy Blue Origin. Po ponad roku przerwy spowodowanej anomalią podczas bezzałogowego lotu New Shepard w misji NS-23, system jednostopniowej rakiety i kapsuły wrócił do lotów. W misji NS-24 wysłano w locie suborbitalnym 33 ładunki badawcze i testy technologii kosmicznych.
Lot NS-24 został przeprowadzony 19 grudnia 2023 r. Rakieta NS4 wystartowała z wyrzutni LS-1 na prywatnym kosmodromie firmy w West Texas. Silnik BE-3PM pracował prawie 2,5 minuty, rozpędzając rakietę i kapsułę do prędkości, która pozwoliła w locie swobodnym osiągnąć pułap 106 km. Kapsuła oddzieliła się od rakiety, krótko po wyłączeniu silnika i przez około 3 minuty ładunki umieszczone wewnątrz doświadczały stanu mikrograwitacji.
Rakieta po zakończonej pracy wróciła na Ziemię i wylądowała na włączonym silniku na wyznaczonym stanowisku na terenie kosmodromu. Krótko po tym swój powrót zaczęła kapsuła, otwierając pierwszy spadochron hamujący, a potem rozkładając trzy główne spadochrony aby łagodnie wylądować.
Blue Origin w oficjalnej komunikacji podało, że ponad połowę wysłanych w tej misji ładunków stanowił sprzęt opracowany przez lub we współpracy z agencją NASA. Pozostałe ładunki lotu zostały stworzone przez szkoły podstawowe, uniwersytety oraz organizacje związane z edukacją w przedmiotach ścisłych. Był to już 24. lot tego systemu suborbitalnego i 13. misja z wysłaniem ładunków.
Firma Blue Origin rozwinęła system New Shepard, by wykonywać suborbitalne loty nad umowną granicę kosmosu wynoszącą 100 km. Loty te służą do testów technologii kosmicznych, przeprowadzania badań naukowych, a od 2021 r. także do wysyłania turystów kosmicznych. Do tej pory wykonano 6 misji załogowych, w których za sprawą New Shepard wysokość 100 km nad powierzchnią Ziemi przekroczyło 31 osób.
12 września 2022 r. podczas bezzałogowego lotu NS-23 doszło do awarii. W trakcie lotu dysza silnika rakietowego New Shepard uległa uszkodzeniu. Awaria wywołała działanie systemu ucieczkowego, który oddzielił kapsułę od wadliwej rakiety. Kapsuła bezpiecznie wróciła na spadochronach, ale rakietę NS3 utracono. Rozbiła się w swojej 9. misji.
Po awarii firma Blue Origin powołała specjalną komisję do zbadania przyczyn wypadku. Ustalono, że bezpośrednią przyczyną awarii było strukturalne uszkodzenie dyszy silnika BE-3PM wywołane stresem termicznym. Przeciążenie termiczne zostało wywołane zmianami w układzie chłodzenia silnika, które zwiększyły temperatury oddziałujące na dyszę.
Wprowadzono poprawki: zmieniono parametry pracy silnika, by zmniejszyć temperatury oraz dokonano zmian w projekcie dyszy silnika, by poprawić odporność tej struktury na obciążenie termiczne.
Już w 2024 roku powinniśmy widzieć powrót lotów rakietowych New Shepard z kosmicznymi turystami na pokładzie kapsuły.
Więcej informacji:
- Oficjalna informacja prasowa o udanym locie NS-24 (Blue Origin)
Opracował: Rafał Grabiański
Na podstawie: Blue Origin/NSF
Na zdjęciu: Rakieta New Shepard NS4 lądująca pionowo na własnym napędzie po wykonanej misji NS-24. Źródło: Blue Origin.
