Międzynarodowa Unia Astronomiczna (IAU) zdecydowała się po raz pierwszy nazwać różne struktury na powierzchni Charona, największego księżyca Plutona. Nazwy upamiętniają w szczególności wielkich podróżników. Jest wśród nich postać z twórczości Stanisława Lema – pilot Pirx.
Grupa Robocza IAU ds. Nazewnictwa Układu Planetarnego uwzględniła propozycje zgłoszone przez zespół misji New Horizons i nadała nazwy strukturom na powierzchni Charona. Sonda New Horizons w 2015 roku minęła Plutona i Charona, a ponieważ Charon jest dużym obiektem (średnica 1215 kilometrów), ma na powierzchni całe mnóstwo różnych struktur geologicznych – w tym kratery podobne do tych widocznych na Księżycu.
Naukowcy z zespołu misji New Horizons zebrali pomysły nadsyłane podczas akcji Our Plutoonline z 2015 roku oraz w ramach projektu Our Pluto i stwierdzili, że aby uczcić pierwsza w historii podróż w pobliże Plutona, nazwy powinny odnosić się do ducha eksploracji i upamiętniać podróżników, naukowców i członków pionierskich wypraw. Koncepcja ta przypadła do gustu także władzom IAU.
W przypadku gór znajdziemy nazwiska słynnych twórców fantastyki, wśród kanionów są nazwy mitologicznych statków, a w nazwach kraterów rozpoznamy imiona słynnych podróżników – postaci z literatury. W szczególności pragniemy zwrócić uwagę na krater o nazwie Pirx. Zapewne wielu naszych Czytelników kojarzy pilota Pirxa z twórczości Stanisława Lema –to właśnie ta postać zainspirowała IAU do nadania nazwy kraterowi.
Nazwy gór:
Góry Clarke'a – Arthur C. Clarke to słynny pisarz science-fiction, którego powieści i opowiadania zawierają opisy podróży kosmicznych. Napisał m.in. powieść „2001: Odyseja kosmiczna”.
Góra Kubricka – skoro mowa o odysei kosmicznej, to nie mogło zabraknąć Stanleya Kubricka, reżysera filmu „2001: Odyseja kosmiczna” przedstawiającego ewolucję ludzkości od hominidów do eksploratorów kosmosu.
Góra Butler – nazwa honoruje pisarkę Octavię E. Butler znaną z trylogii „Xenogenesis”, opowiadającej o odejściu ludzkości z Ziemi i jej powrocie. Butler jako pierwsza spośród pisarzy science-fiction otrzymała nagrodę MacArthur Fellowship.
Nazwy kanionów:
Kanion Argo – Argo to nazwa statku, którym podróżowali Jazon i Argonauci w wyprawie po Złote Runo.
Kanion Caleuche – według legendy, statek Caleuche pływa po morzach wokół małej wyspy Chiloé, w pobliżu wybrzeży Chile, zbierając martwych, którzy na jego pokładzie żyją wiecznie.
Kanion Mandjet – tutaj mamy nawiązanie do nazwy łodzi z egipskiej mitologii, którą codziennie podróżował po niebie Ra (Re) – bóg słońca. Można to uznać za jeden z najwcześniejszych mitologicznych przykładów statków do podróży kosmicznych.
Nazwy kraterów:
Krater Pirx – pilota Pirxa znają prawie wszyscy czytelnicy literatury fantastyczno-naukowej. To jeden z najbardziej znanych bohaterów w twórczości Stanisława Lema.
Krater Nemo – Nemo to kolejna bardzo dobrze znana postać z literatury science-fiction. Jest bohaterem powieści Juliusza Verne'a ”Dwadzieścia tysięcy mil podmorskiej żeglugi”.
Krater Dorothy – w tym przypadku nazwa odnosi się do Dorothy Gale, która jest literacka bohaterką serii powieści dla dzieci o podróżach do magicznego świata Oz, których autorem jest L. Frank Baum.
Krater Nasreddin – w mnóstwie żartobliwych baśni ze Środkowego Wschodu, Południowej Europy i części Azji występuje podróżnik o imieniu Hodża Nasreddin.
Krater Revati – odnosi się do hinduskiego epickiego poematu Mahabharata, w którym występuje Rewati. Opowieść ta jest uznawana za pierwszą w historii (około 400 roku p.n.e.), w której zawarto koncepcję podróży w czasie.
Krater Sadko – tutaj mamy do czynienia z imieniem bohatera z rosyjskich bylin (tradycyjnych średniowiecznych pieśni) który podróżował do dna morza.
Więcej informacji:
Źródło: IAU
