Firma Virgin Galactic przeprowadziła udany załogowy lot suborbitalny swojego rakietoplanu SpaceShipTwo VSS Unity. Był to pierwszy przeprowadzony lot rakietowy tego statku od ponad dwóch lat i pierwszy z nowej bazy firmy - kosmicznego portu Spaceport America w stanie Nowy Meksyk.
Misja została przeprowadzona 22 maja 2021 r. Rakietoplan VSS Unity został wyniesiony przez samolot-matkę VMS Eve na wysokość ponad 44 000 stóp (prawie 13,5 km). Z tej wysokości został wypuszczony o 17:26 czasu polskiego i odpalił swój hybrydowy silnik rakietowy. Statek był przyspieszany przez napęd przez około jedną minutę, dzięki czemu osiągnął prędkość Mach 3.
Później nastąpiła faza swobodnego lotu, w czasie którym piloci rakietoplanu odczuwali stan nieważkości. VSS Unity osiągnął maksymalny pułap nieco ponad 89 km (w Stanach Zjednoczonych pułap 80 km jest uznawany za granicę kosmosu). Po uzyskaniu maksymalnej wysokości rakietoplan zaczął powrót lotem szybowcowym na Ziemię i wylądował bezpiecznie na pasie w Spaceport America.
Pilotami rakietoplanu VSS Unity w tej misji byli: CJ Sturckow oraz Dave Mackay. Był to w sumie trzeci suborbitalny lot kosmiczny przeprowadzony przez Virgin Galactic. Oprócz celów testowych tego lotu, na pokładzie statku znalazły się ładunki naukowe w ramach programu NASA Flight Opportunities Program. Znalazł się tam m.in. zestaw JANUS z Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa do badania środowiska niskiej jonosfery czy eksperyment COLLIDE Uniwersytetu Środkowej Florydy badający zachowanie kurzu i drobnych cząstek podczas aktywności w statku kosmicznym.
Nadal głównym celem misji pozostawał test systemu rakietowego, który ma w niedalekiej przyszłości służyć prowadzeniu turystycznych lotów suborbitalnych. Virgin Galactic rozwija rakietoplany wynoszone na samolotach odrzutowych, aby umożliwiać takie usługi. Firma założona przez miliardera Richarda Bransona, pracuje nad tym projektem od 2004 r. Rozwój przerwała katastrofa w 2014 r., podczas której w locie testowym zginął jeden z pilotów, a drugi został ciężko ranny.
Firma odbudowała się i w 2018 r. wykonała pierwszy lot ponad granicę kosmosu od czasu katastrofy. Rok później przeprowadzono podobny lot. Po raz pierwszy oprócz dwóch pilotów w kabinie znalazła się „testowa turystyka” – główna instruktorka korpusu astronautów firmy Virgin Galactic. Tamten lot mimo że wtedy ogłoszony jako udany okazał się mieć poważne problemy. Podczas rakietowego wznoszenia doszło do uszkodzenia poziomego statecznika, znanego jako H-stab.
Z powodu tych problemów i pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 na kolejny lot musieliśmy poczekać kilkanaście miesięcy. Pierwszą próbę lotu rakietowego VSS Unity z nowej siedziby firmy (z wprowadzonymi ulepszeniami w statku) przeprowadzono w grudniu 2020 r. Lot został jednak wtedy przerwany chwilę po uruchomieniu silnika rakietoplanu z powodu utraty połączenia komputera pokładowego z systemem napędowym.
Mimo rozmaitych problemów Virgin Galactic zapowiada, że pierwszy komercyjne loty turystyczne są coraz bliżej. Zapowiadane jest przeprowadzenie w 2021 r. jeszcze przynajmniej trzech lotów. W kolejnym starcie oprócz dwóch pilotów w kabinie pasażerskiej znajdzie się czterech specjalistów misji, którzy wykonają ocenę wnętrza i funkcjonalności pod przyszłych turystów. W następnym locie na pokład rakietoplanu wejdzie sam Richard Branson. Czwarty w tym roku lot ma być już w pełni komercyjny, wykupiony przez Siły Powietrzne Włoch. Testowany będzie zestaw ładunków pod badanie w stanie nieważkości i weźmie w nim udział kilka osób.
Virgin Galactic planuje rozpocząć regularne komercyjne usługi w 2022 r. Firma rozszerza też flotyllę swoich rakietoplanów. W marcu 2021 r. zaprezentowano pierwszy statek trzeciej generacji – SpaceShipThree VSS Imagine i trwają prace nad kolejnym egzemplarzem.
Więcej informacji:
Na podstawie: Virgin Galactic/SpaceNews/NSF
Opracował: Rafał Grabiański
Na zdjęciu: VSS Unity podczas jednego z testów szybowcowych nad portem kosmicznym Spaceport America. Źródło: Virgin Galactic.