Ostatni na Księżycu - Eugene Cernan (1934 – 2017)

Amerykański astronauta Eugene Cernan dwukrotnie brał udział w misjach do Księżyca. Najpierw w ramach misji Apollo 10 obleciał Księżyc, ale potem w misji Apollo 17 miał już okazję po nim chodzić Był jednym z jedynie 12 ludzi w historii, którzy spacerowali po powierzchni Srebrnego Globu i jako ostatni zszedł z jego powierzchni.

Astronauta Eugene Cernan. Zdjęcie zrobione 21 września 1971 r. Źródło: NASA.

Eugene Cernan

16 stycznia 2017 r., w wieku 82 lat, zmarł astronauta Eugene Cernan (Gene Cernan). Był kapitanem amerykańskiej marynarki wojennej, ale w historii zapisał się jako astronauta misji Apollo. W kosmos podróżował trzykrotnie, w tym dwa razy w ramach misji księżycowych. Jako ostatni wszedł do modułu księżycowego przed lotem powrotnym w misji Apollo 17 i tym samym zapisał się w historii jako ostatni człowiek spacerujący po powierzchni Księżyca, bowiem od tamtej pory nie było kolejnych załogowych lotów na Księżyc. Był także drugim w historii Amerykaninem, który odbył spacer poza statkiem kosmicznym. W kosmosie spędził łącznie 556 godzin i 15 minut, w tym ponad 73 godziny na powierzchni Księżyca.

Początkowa kariera

Eugene Cernan urodził się 14 marca 1934 roku w Chicago w Illinois. Po ukończeniu szkoły średniej w Maywood w Illinois odbył studia z inżynierii elektrycznej na Purdue University i z inżynierii aeronautycznej na U.S. Naval Postgraduate School w Monterey w Kalifornii. Zatrudnił się w marynarce wojennej jako pilot. Łącznie odbył ponad 5000 godzin lotów, w tym ponad 4800 godzin w odrzutowcach oraz ponad 200 razy lądował na lotniskowcach.

Kariera Cernana jako astronauty rozpoczęła się w październiku 1963 roku, gdy został jednym z 14 astronautów wybranych w ramach rekrutacji przeprowadzonej przez NASA. Był pilotem w misji Gemini 9, trzydniowym locie kosmicznym w czerwcu 1966 roku. Spędził wtedy ponad dwie godziny w przestrzeni kosmicznej poza kapsułą Gemini. Potem był rezerwowym pilotem dla misji Gemini 12 i rezerwowym pilotem modułu księżycowego dla misji Apollo 7. W maju 1968 roku wreszcie mógł ponownie polecieć w kosmos. Został pilotem modułu księżycowego w ramach misji Apollo 10. Misja ta była finalnym testem na kilka miesięcy przed pierwszym lądowaniem na Księżycu w ramach misji Apollo 11 i polegała na tym, iż astronauci lecieli wokół Srebrnego Globu, ale nie lądowali. Misja trwała od 18 do 26 maja 1968 roku, w tym przez ponad 61 godzin astronauci pozostawali na orbicie wokół Księżyca.

Lot na Księżyc

Następnie Cernan został rezerwowym dowódcą dla misji Apollo 14. Trzecim i ostatnim lotem Cernana w kosmos była natomiast misja Apollo 17, której był dowódcą. Lot trwał od 6 do 19 grudnia 1972 r. W jej ramach astronauci po raz szósty wylądowali na powierzchni Księżyca. Była to najdłużej trwająca załogowa misja księżycowa (301 godzin i 15 minut), najdłuższe działania astronautów na powierzchni Srebrnego Globu wykonywane poza statkiem (22 godziny i 6 minut), misja przywiozła najwięcej próbek gruntu księżycowego (110,52 kg) i spędziła najwięcej czasu na orbicie księżycowej (147 godzin i 48 minut).

Eugene Cernan, dowódca misji Apollo 17, na powierzchni Księżyca. Fot.: NASA.

Po powrocie na Ziemię

W późniejszej karierze w NASA asystował kierownikowi projektu Apollo w Johnson Space Center oraz brał udział w planowaniu wspólnej misji amerykańsko-radzieckiej Apollo-Sojuz. W roku 1976 odszedł z marynarki wojennej i równocześnie zakończył pracę w NASA. W kolejnych latach pracował w firmach prywatnych oraz założył swoją własną firmę o nazwie The Cernan Corporation (w 1981 r.). Był także komentatorem telewizyjnym (komentował pierwsze loty wahadłowców).

W roku 1999 ukazały się jego wspomnienia zatytułowane „The Last Man on the Moon” („Ostatni człowiek na Księżycu”). Na podstawie książki nakręcono później film dokumentalny o takim samym tytule.

Autor: Krzysztof Czart