Przejdź do treści

Urania nr 5-6/2023



 

Słowo wstępne do numeru


Artykuły

Wzlot i upadek zasady antropicznej. Wszechświat nie wie o naszym istnieniu, Jedan-Pierre Lasota
Wiele wydaje się wskazywać, że żyjemy we Wszechświecie, w którym wartości stałych fizycznych są precyzyjnie ze sobą dostrojone. Nawet najdrobniejsza zmiana którejkolwiek z nich spowodowałaby, że nas by nie było! Ale czy na pewno Wszechświat musi być tak przychylny naszemu istnieniu? A może jest wiele wszechświatów i tylko w jednym z nich doszło do takiego dostrojenia? Czy sam fakt zaistnienia fizyko-chemicznych warunków do powstania życia wystarczy, by ono powstało? Problem w tym, że nawet jego najprostsze formy są niezwykle skomplikowane.

 

Zakrycia przez Księżyc. Polskie obserwacje z lat 1644-2021, Marek Zawilski
Analiza ruchu Księżyca, najbliższego Ziemi ciała niebieskiego, bardzo zyskała na wykorzystaniu profesjonalnych pomiarów zakryć przez jego tarczę gwiazd i planet. Pomiary te są owocem pracy wielu ludzi prowadzących nieprzerwanie obserwacje na przestrzeni kilkuset lat. Wśród nich są również polscy astronomowie, a w wieku XX i XXI też miłośnicy astronomii. Warto przyjrzeć się bliżej ich pracy.

 

Euclid - tomograf Wszechświata, Szymon T. Żywica, wywiad z Henrykiem Hoekstrą
1 lipca 2023 r. rakieta SpaceX Falcon 9 wyniosła z przylądka Canaveral na Florydzie w kierunku punktu L2 teleskop Euclid. Ta przygotowywana od wielu lat misja Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) zbierze z trzeciej części nieba dane foto-, spektro- i morfometryczne dla miliardów galaktyk, sięgając aż 10 mld lat św. w głąb kosmicznej historii (z ~ 2). Uzyskane obserwacje posłużą do wykonania tomograficznej mapy rozkładu przestrzennego struktur we Wszechświecie — przede wszystkim struktur ciemnej materii. Głęboki zasięg teleskopu umożliwi zrozumienie ewolucji tych struktur w czasie, w tym roli ciemnej energii. Wyniki te mają tworzyć fundament współczesnej kosmologii precyzyjnej. Rozmowę o celach i kulisach misji Euclid, z jednym z dyrektorów naukowych projektu, prof. Henkiem Hoekstrą, pod koniec 2022 r. przeprowadził i przetłumaczył Szymon Tadeusz Żywica.

 

Dawno temu w Uranii

Od wydawnictwa

Niezwykła zorza promienista

Stulecie Obs. Warszawskiego

Kronika T.M.A.

 

Kronika

czerwiec 2023 - lipiec 2023

odkrycia i wydarzenia astronomiczne

misje i badania kosmiczne

 

Małe Copernicana

Kongresowe menu

 

Pocztówka z jaskini (L)Webba

Myśli o przyszłości

 

Webb(ski) goniec

Mgławica rho Ophiuchi na pierwszą rocznicę Webba

"Grubas" ujawnił detale dalekiego Wszechświata

Dwie tajemnicze galaktyki: Haczyk i Chuda

Quyllur - czerwony nadolbrzym we wczesnym Wszechświecie?

Gromady galaktyk oraz skrajnie rozmyte galaktyki

 

Mała Urania

Ciemna materia

 

Konkurs literacki

Wrzenie w Kolonii X-1473

 

W skrócie

Zjazd PTA w Toruniu na stulecie

Medal Kopernikański dla redaktora naczelnego Uranii

Masa Drogi Mlecznej znacznie mniejsza niż oczekiwano

Pulsary mogą powodować świecenie ciemnej materii

Autostrady księżycowe: jak lasery mogą przekształcić pył księżycowy w drogi

 

Teks sponsorowany

Na Straży Ciemnego Nieba

Fizyka na wyciągnięcie ręki. Edukacja według Fundacji Aleksandra Jabłońskiego

 

Galeria Uranii

Obiekty Układu Słonecznego

 

Kącik olimpijczyka

Rozwiązanie zadania 12. teoretycznego z XVI Międzynarodowej Olimpiady z Astronomii i Astrofizyki

 

Młodzi badacze

Jak zmierzyć kratery księżycowe amatorskim teleskopem?

Olimpijska Liga Astronomiczna

XVI Międzynarodowa Olimpiada z Astronomii i Astrofizyki

 

Obserwator Słońca

Czerwiec 2023

Lipiec 2023

IV zjazd SOS PTMA

 

Kalendarz astronomiczny

Niebo nad Polską w listopadzie i grudniu 2023 r.

Trójkąty jesienno-zimowego nieba

 

Astronomia i muzyka

Astromuzyczny Grudziądz

 

Konkurs na fotki z Uranią

Uczestnicy 26. Szkolnych Warsztatów Astronomicznych

 

Spacerkiem po Księżycu

Plato i Vallis Alpes

 

Inne materiały

Poczta

Felieton