Urania nr 5-6/2023
Słowo wstępne do numeru
Artykuły
Wzlot i upadek zasady antropicznej. Wszechświat nie wie o naszym istnieniu, Jedan-Pierre Lasota
Wiele wydaje się wskazywać, że żyjemy we Wszechświecie, w którym wartości stałych fizycznych są precyzyjnie ze sobą dostrojone. Nawet najdrobniejsza zmiana którejkolwiek z nich spowodowałaby, że nas by nie było! Ale czy na pewno Wszechświat musi być tak przychylny naszemu istnieniu? A może jest wiele wszechświatów i tylko w jednym z nich doszło do takiego dostrojenia? Czy sam fakt zaistnienia fizyko-chemicznych warunków do powstania życia wystarczy, by ono powstało? Problem w tym, że nawet jego najprostsze formy są niezwykle skomplikowane.
Zakrycia przez Księżyc. Polskie obserwacje z lat 1644-2021, Marek Zawilski
Analiza ruchu Księżyca, najbliższego Ziemi ciała niebieskiego, bardzo zyskała na wykorzystaniu profesjonalnych pomiarów zakryć przez jego tarczę gwiazd i planet. Pomiary te są owocem pracy wielu ludzi prowadzących nieprzerwanie obserwacje na przestrzeni kilkuset lat. Wśród nich są również polscy astronomowie, a w wieku XX i XXI też miłośnicy astronomii. Warto przyjrzeć się bliżej ich pracy.
Euclid - tomograf Wszechświata, Szymon T. Żywica, wywiad z Henrykiem Hoekstrą
1 lipca 2023 r. rakieta SpaceX Falcon 9 wyniosła z przylądka Canaveral na Florydzie w kierunku punktu L2 teleskop Euclid. Ta przygotowywana od wielu lat misja Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) zbierze z trzeciej części nieba dane foto-, spektro- i morfometryczne dla miliardów galaktyk, sięgając aż 10 mld lat św. w głąb kosmicznej historii (z ~ 2). Uzyskane obserwacje posłużą do wykonania tomograficznej mapy rozkładu przestrzennego struktur we Wszechświecie — przede wszystkim struktur ciemnej materii. Głęboki zasięg teleskopu umożliwi zrozumienie ewolucji tych struktur w czasie, w tym roli ciemnej energii. Wyniki te mają tworzyć fundament współczesnej kosmologii precyzyjnej. Rozmowę o celach i kulisach misji Euclid, z jednym z dyrektorów naukowych projektu, prof. Henkiem Hoekstrą, pod koniec 2022 r. przeprowadził i przetłumaczył Szymon Tadeusz Żywica.
Dawno temu w Uranii
Od wydawnictwa
Niezwykła zorza promienista
Stulecie Obs. Warszawskiego
Kronika T.M.A.
Kronika
czerwiec 2023 - lipiec 2023
odkrycia i wydarzenia astronomiczne
misje i badania kosmiczne
Małe Copernicana
Kongresowe menu
Pocztówka z jaskini (L)Webba
Myśli o przyszłości
Webb(ski) goniec
Mgławica rho Ophiuchi na pierwszą rocznicę Webba
"Grubas" ujawnił detale dalekiego Wszechświata
Dwie tajemnicze galaktyki: Haczyk i Chuda
Quyllur - czerwony nadolbrzym we wczesnym Wszechświecie?
Gromady galaktyk oraz skrajnie rozmyte galaktyki
Mała Urania
Ciemna materia
Konkurs literacki
Wrzenie w Kolonii X-1473
W skrócie
Zjazd PTA w Toruniu na stulecie
Medal Kopernikański dla redaktora naczelnego Uranii
Masa Drogi Mlecznej znacznie mniejsza niż oczekiwano
Pulsary mogą powodować świecenie ciemnej materii
Autostrady księżycowe: jak lasery mogą przekształcić pył księżycowy w drogi
Teks sponsorowany
Na Straży Ciemnego Nieba
Fizyka na wyciągnięcie ręki. Edukacja według Fundacji Aleksandra Jabłońskiego
Galeria Uranii
Obiekty Układu Słonecznego
Kącik olimpijczyka
Rozwiązanie zadania 12. teoretycznego z XVI Międzynarodowej Olimpiady z Astronomii i Astrofizyki
Młodzi badacze
Jak zmierzyć kratery księżycowe amatorskim teleskopem?
Olimpijska Liga Astronomiczna
XVI Międzynarodowa Olimpiada z Astronomii i Astrofizyki
Obserwator Słońca
Czerwiec 2023
Lipiec 2023
IV zjazd SOS PTMA
Kalendarz astronomiczny
Niebo nad Polską w listopadzie i grudniu 2023 r.
Trójkąty jesienno-zimowego nieba
Astronomia i muzyka
Astromuzyczny Grudziądz
Konkurs na fotki z Uranią
Uczestnicy 26. Szkolnych Warsztatów Astronomicznych
Spacerkiem po Księżycu
Plato i Vallis Alpes
Inne materiały
Poczta
Felieton