Urania nr 4/2018
Spis treści
Słowo wstępne do numeru
Artykuły
Wulkany na Czerwonej Planecie, Hieronim Hurnik
Od prehistorii do dnia dzisiejszego Mars, obok Księżyca, jest najbardziej badanym obiektem planetarnym. Na każdym etapie wyniki badań „Czerwonej Planety” zależały od możliwości technicznych w danym okresie. Zaczęło się od obserwacji wizualnych czerwonego Marsa, bo ta barwa wyróżniała go wśród innych obiektów zmieniających położenie między gwiazdami. Pierwsze lunety i teleskopy pozwoliły na obserwacje powierzchni planety, co pobudziło zainteresowanie i powstawanie nawet fantastycznych hipotez porównujących Marsa i Ziemię. Analiza widmowa zapoczątkowała badanie atmosfery i wyznaczenie parametrów fizycznych planety. Badaniami Marsa zaczęli się zajmować fizycy, chemicy, geologowie i geofizycy. Znalezienie meteorytów marsjańskich pozwoliło sięgnąć w przeszłość planety, a współczesna technika kosmiczna daje możliwości badania Marsa nie tylko przy pomocy automatów, ale też planować misje załogowe. To wszystko jest treścią tej książki (ze Wstępu Autora).
Marsjańskie spekulacje, Jerzy Kuczyński
Przeczytane w Nature i Science: Czy na Marsie istniały kiedyś oceany? A może było tam też życie? Naukowcy ciągle poszukują odpowiedzi na te pytania. W ostatnim okresie ukazały się wyniki całkiem sporej liczby badań analizujących różne aspekty tych problemów: na przykład odkrycie cyklicznych zmian ilości metanu, badania związków organicznych występujących w marsjańskim gruncie czy analizy trzęsień sejsmicznych na planecie.
Wielka opozycja w Rypinie - polskie kratery na Marsie, Agnieszka Górska-Pukownik
Fascynacja artystów astronomią i zachwyt astronomów i fizyków nad tym, co artyści widzą w gwiazdach, dają niezwykłe efekty. Zderzenie tych dwóch światów owocuje często długimi nocnymi rozmowami w niezwykłych okolicznościach, np. pod radioteleskopem RT-4 Kopernik w Piwnicach pod Toruniem.
Gdy planeta zakrywa planetę (I) - Mars za Wenus i przed Jowiszem, Przemysław Rudź
Wyjątkowo spektakularną i ciekawą grupę zjawisk, jakie możemy obserwować na nocnym niebie, są zakrycia planet przez inne planety bądź księżyce. Niektóre takie zjawiska są wyjątkowo rzadkie i zdarzają się raz na kilka tysięcy lat, zaś inne można dostrzec kilka razy w roku. Dzięki dzisiejszej technologii jesteśmy w stanie łatwo sprawdzić, kiedy one astąpią, zweryfikować historyczne relacje i – być może – przygotować się do obserwacji.
Dlaczego nocne niebo nie jest czarne?, Tomasz Ściężor
Kruczoczarne niebo usiane gwiazdami to marzenie każdego obserwatora. Oczywiście nie spełni się ono pod niebem miejskim rozjaśnionym światłem ulicznych latarni. Jednak nawet na zupełnym bezludziu niebo ziemskie nigdy nie jest doskonale czarne. Światło Księżyca i Drogi Mlecznej, aktywność Słońca, pyły i aerozole zawieszone w atmosferze – te i inne obiekty oraz zjawiska rozjaśniają nasze nocne niebo.
Jesteśmy w trakcie trzeciej rewolucji kosmicznej
Rozmowa z prezesem Polskiej Agencji Kosmicznej o stanie polskiego przemysłu kosmicznego, Krajowym Programie Kosmicznym i planach agencji na najbliższe lata.
Dawno temu w Uranii
Co nam mówią barwy na powierzchni Marsa?
Kronika
kwiecień 2018 - maj 2018
Mała Urania
2. Mars
100-lecie PTMA
Nowe władze Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii
100 lat Uranii
"Urania - Postępy Astronomii" 1998-2018
Ciemne niebo
Dlaczego nocne niebo nie jest czarne?
Przeczytane w Nature i Science
Marsjańskie spekulacje
W skrócie
Kolejna planetoida spoza nasezgo układu?
Nieoczekiwane zwiększenie prędkości 'Oumuamua
Łazik Curiosity znalazł materiały organiczne w marsjańskich skałach
Odkryto 12 nowych księżyców Jowisza
70-lecie Krakowskiego Oddziału PTMA
Otwarcie astronomicznego labiryntu w Wałbrzychu
Liczba Międzynarodowych Parków Ciemnego Nieba przekroczyła setkę
Następca Teleskopu Hubble'a dopiero w 2021 roku
Astropodróże
Kosmiczna saga Kopenhagi
Astronomia w szkole
Z inicjatywy rodziców
Cyrqlarz No 228
Aktywność meteorów nad Polską w 2017 roku zarejestrowana przez Polish Fireball Network
Komeciarz
Wybuch komety C/2017 S3 (PanSTARRS)
Kącik olimpijczyka
Rozwiązanie zadania zawodów I stopnia LXI Olimpiady Astronomicznej
LXII Olimpiada Astronomiczna 2018/2019 - pierwsza seria zadań zawodów I stopnia
Wywiady
Jesteśmy w trakcie trzeciej rewolucji kosmicznej
Kalendarz astronomiczny
Niebo nad Polską we wrześniu i październiku 2018
Spójrz w niebo: Jesień w z błęktnymi akcentami
Kalendarz astronomiczny
W 30 sekund na Marsa?
Konkurs na fotki z Uranią
Dalekie podróże z Uranią
Ciekawe strony internetowe
Universe Sandbox2 albo narysuj Wszechświat...
Obserwator Słońca
Festyn parafialny w Przeźmierowie
Raport nr 5/2018
Raport nr 6/2018
Astrofotografia amatorska
NLC czerwcowe
Najdłuższe zaćmienie stulecia
Inne materiały
Konkurs Astro Pi
Mapa topograficzna Marsa
Meteoryt Łowicz niedaleko domu
Poczta
Zaproszenia, odczyty, wykłady, wydarzenia
IAU100
Komunikat PTA
Relaks z Uranią - krzyżówka
Astrożarty Jacka D.