Słowo wstępne do numeru


Artykuły

Fosfina na Wenus?, Janusz Pętkowski
We wrześniu obiegła świat informacja o wykryciu w chmurach Wenus fosforowodoru, zwanego też fosfiną. Kilka tygodni później pojawiły się głosy krytyczne. Jednak niezależnie od kontrowersji, warto przyjrzeć się bliżej temu związkowi chemicznemu jako biosygnaturze oraz warunkom, jakim musiałoby sprostać potencjalne wenusjańskie życie.

Zobaczyć kształt Wenus, Krzysztof Wójcik
Dziś nie tylko astronomia profesjonalna. ale również amatorska powszechnie wykorzystuje cyfrowe kamery do rejestracji obrazów obiektów astronomicznych. Kamery te sprzężone z teleskopami pozwalają nam "zobaczyć" więcej i lepiej, niż moglibyśmy zobaczyć gołym okiem. Czy zatem w czasach doskonałej optyki teleskopowej oraz cyfrowych kamer i obrazów można przeprowadzić ciekawe obserwacje nieba, mając do dyspozycji jedynie otworek i własne oczy?

Znikające pierwiastki: nebulium, coronium, neocoronium cz. 1, Józef Szudy
W latach 2019-2020 splata się wiele ważnych jubileuszy. Koniec Wielkiej Wojny w 1918 r. otworzył wrota do polskiej niepodległości, ale też do rozwoju nowozcesnej nauki i swobody wymiany naukowej w Polsce, Europie i na świecie. Właśnie teraz splotły się też co najmniej trzy jubileusze związane z astronomią. To stulecie wskrzeszenia polskiego Uniwersytetu w Wilnie wraz z kiełkującą w tamtejszym, nowym obserwatorium, narodową astrofizyką. To również stulecie spektroskopii linii wzbronionych, przedziwnych emisji pochodzących od mgławic planetarnych, korony słonecznej i zórz polarnych. Odpowiedzialnych za ten emisje atomów nie można było znaleźć w układzie okresowym, postulując istnienie nowych, hipotetycznych pierwiastków: nebulium, coronium i geocopronium. To wreszcie stulecie "Uranii", czasopisma które stało się obiektywnym świadkiem dziesięciu dekad astronomii w Polsce i na świecie. Co więcej to założyciele "Uranii" odegrali ważną rolę w zrozumieniu natury tych linii, a astronom wywodzący się z Wilna, Włodzimierz Zonn w połowie tego 100-letniego okresu stanie się symbolem popularyzacji nauki nie tylko w "Uranii".

Fotograficzne wyzwanie. Całkowite zaćmienie Słońca w Chile, Michał Ostaszewski
Historia rozpoczęła się tak naprawdę 21 sierpnia 2017 r.,, kiedy Słońce zostało przesłonione przez Księżyc na terenie Stanów Zjednoczonych. Siedziałem wtedy jak zahipnotyzowany i oglądałem to zaćmienie na żywo w internecie na kanale NASA. Zaskakiwało mnie, jak wielkie emocje potrafi wzbudzić to zjawisko i jak wiele osób było nim zafascynowane. Pod wpływem opublikowanych po zaćmieniu zdjęć, m.in. Michaela Shaibluma, Chrisa Burkarda i Andre Studera czy Teda Hessera, na myśl przyszła mi idea o wybraniu się na całkowite zaćmienie Słońca w 2019 r. przechodzące przez Pacyfik i Amerykę Południową oraz spróbowananiu swoich fotograficznych sił w podobny sposób jak wyżej wymienieni fotografowie. Wtedy jeszcze nie wiedziałem, jak potężna była to myśl.

Dawno temu w Uranii

Obserwacje częściowego zaćmienia Słońca dnia 21 września 1941 w Kabulu

Kronika

sierpień-wrzesień 2020

odkrycia i wydarzenia astronomiczne

misje i badania kosmiczne

serwis wydarzeń PTA i PTMA

Biblioteka Uranii

Meteory i meteoryty - nowa książka Marka Żbika

Ciekawe adresy internetowe

Wykłady noblowskie z astronomii

Poradnik obserwatora

Na dobry początek. Lornetki w obserwacjach nieba

Montaż dla Evostar 150. Jak udźwignąć lunetę marzeń

Pytania z astronomii

Eksplozje przyszłości? Zaskakująca wróżba dla czarnych karłów

W skrócie

Polscy astronomowie dostali duży grant europejski na budowę teleskopu w Chile

Astronomia w ramach Polskiej Mapy Infrastruktury Badawczej

W Krakowie powstało Centrum Technologii Kosmicznych

100 lat Polskiego Towarzystwa Fizycznego

Nagroda Specjalna PTF dla prof. Andrzeja Kajetana Wróblewskiego

30 tysięcy polubień Uranii na Facebooku

Betelgezaskop - niezwykły teleskop do obserwacji Betelgezy

Historia zabawek kosmicznych w Muzeum Zabawek i Zabawy w Kielcach

Pierwsze bezpośrednie odkrycie brązowego karła z pomocą radioteleskopów

Aktywność na odległym obiekcie planetarnym

Odkryto "Planetę Pi" z okresem obiegu 3,14 dnia

Astropodróże

Ciemne niebo. W Poszukiwaniu Drogi Mlecznej

Kącik astroliryki

Wszechświat wolny od rymów nadal się rozszerza

Komeciarz

Komety widoczne z Polski w 2021 r.

Kalendarz astronomiczny

Niebo nad Polską we styczniu i lutym 2021 r.

Spójrz w niebo: Zimowe remanenty

Astronomia i muzyka

Halo Wenus

Obserwator Słońca

Nie tylko maksima

Raport nr 9/2020

Raport nr 10/2020

Kącik olimpijczyka

Rozwiązane drugiego zadania z III etapu LVIII Olimpiady Astronomicznej

Polacy wśród laureatów międzynarodowych e-zawodów z astronomii i astrofizyki

Inne materiały

Spis treści rocznika 2020

Rozrywka

Poczta

Astrożarty Jacka D.

Galeria

Galeria zdjęć