Księżyc ponownie na Ziemi. Łuna 20

Początek roku 1972 naznaczył się wysłaniem przez ZSRR kolejnej misji programu Łuna, mającej automatycznie pobrać próbkę księżycowej materii i bezpiecznie odesłać ją na macierzystą planetę. Statek kosmiczny typu E-8-5 opuścił Ziemię 14 lutego tego roku (indeks COSPAR: 1972-007A), by, po otrzymaniu nazwy Łuna 20, po czterech dniach lotu po trajektorii translunarnej bez problemów wejść na kołową orbitę wokółksiężycową (R=100 km, inklinacja: 65 stopni).

Łuna 20 z pełnym sukcesem wylądowała na powierzchni Srebrnego Globu 21 lutego 1972 roku; bezpiecznie osiadła na Morzu Obfitości, na terenie nazwanym Wyżyną Appoloniusa, 120 kilometrów od miejsca katastrofy Łuny 18. Po lądowaniu uruchomiony został fotograficzny sprzęt sondy (para nachylonych pod kątem 50 stopni do osi głównej statku optomechanicznych kamer pracujących z szybkością 4 linii na sekundę i 300 pikseli na linię) oraz automatyczny system poboru próbki przy pomocy wiertła. Dzień po wylądowaniu odpalony został silnik modułu powrotnego Łuny 20, załadowanego kapsułą z (zaledwie) 55 gramami Księżyca – trzy dni później kapsuła bezproblemowo wylądowała na położonej na środku rzeki Karakingir wysepce, niedaleko miasta Żezkazgan w obecnym Kazachstanie. Została odnaleziona dzień później. Księżycowa, anortozytowa materia, którą dostarczyła, została jeszcze tego samego roku dwukrotnie przywieziona na Ziemię w większych ilościach przez załogę misji Apollo 16 i Apollo 17.

Księżycowe widoki z Łuny 20. Na zdjęciu pośrodku widoczne ramię z urządzeniem gruntopobierczym. Źródło: http://mentallandscape.com/C_CatalogMoon.htm

Tomasz A. Miś