Historia budowy sieci
Pierwsze satelity
SpaceX zaczął budowę swojego systemu od wyniesienia dwóch prototypowych satelitów Tintin A i Tintin B 22 lutego 2018 roku. Był to dodatkowy ładunek regularnej misji wynoszącej hiszpańskiego satelitę szpiegowskiego Paz. Każdy z testowych ładunków ważył około 400 kg i został wyposażony w terminale do komunikacji w paśmie Ku ze stacjami naziemnymi.
Drugi lot testowy odbył się 24 maja 2019 r. W misji wyniesiono już 60 satelitów o konstrukcji zbliżonej do przyszłych operacyjnych ładunków. Każde urządzenie ważyło 227 kg. Satelity trafiły też na operacyjną dla tej konstelacji orbitę o inklinacji 53 stopni i wysokości 550 km.
Pierwszy operacyjny zestaw 60 satelitów (Starlink 1) został umieszczony na orbicie 11 listopada 2019 r. Operacyjne satelity różniły się od serii v0.9 posiadaniem urządzeń do komunikacji w paśmie Ka, zwiększoną liczbą generowanych wiązek i przepustowością. Masa satelity zwiększyła się o 33 kg do 260 kg w stosunku do testowej serii.
W trzeciej misji przeprowadzonej 7 stycznia 2020 r. jeden z satelitów został pokryty specjalną powłoką, która miała zmniejszać stopień odbijania promieni słonecznych i tym samym zminimalizować wpływ satelitów sieci na obserwacje astronomiczne. Z uwagi na niską skuteczność, problemy termiczne i odbijanie w zakresie podczerwonym firma zarzuciła jednak ten pomysł.
4 czerwca 2020 r. w ramach misji Starlink L7 na orbitę poleciał testowy satelita ze specjalną rozwijaną osłoną przeciwsłoneczną. Późniejsze paczki wysyłanych Starlinków są już wszystkie wyposażone w to rozwiązanie.
Coraz więcej satelitów, start testowej usługi
W czerwcu 2020 r. rozpoczęły się też wewnętrzne testy usługi dla pracowników firmy SpaceX. 26 października otwarto publiczne testy "Better Than Nothing Beta", do których zaproszono wybranych ochotników ze Stanów Zjednoczonych, Kanady i później też Wielkiej Brytanii.
W styczniu przeprowadzono pierwszą misję z satelitami, które trafiły na orbitę polarną. Docelowo ma tam znaleźć się w pierwszej fazie ponad 300 satelitów. W tych satelitach oznaczanych jako wersja V1.5 zamontowano testowe lasery do komunikacji międzysatelitarnej. Dzięki połączeniom między satelitami można zminimalizować potrzebę komunikacji ze stacjami naziemnymi - coś co jest szczególnie przydatne, kiedy nie można takich baz umieścić w okolicach biegunów. Dodatkowo zmniejsza to opóźnienie komunikacji - potrzeba mniej skoków między stacjami naziemnymi i satelitami. Elon Musk, założyciel firmy SpaceX, ogłosił że lasery będą regularnie montowane w satelitach Starlink od 2022 roku.
W lutym 2021 r. firma SpaceX uruchomiła przedsprzedaż usługi Starlink dla użytkowników ze Stanów Zjednoczonych. Każdy mieszkaniec USA może zarejestrować się i jeżeli tylko w danym regionie będzie dostępna pojemność sieci satelitarnej, to w przeciągu kilku miesięcy powinien zacząć korzystać z regularnej usługi abonamentowej.
Zakończenie pierwszej fazy budowy sieci
Startem 26 maja 2021 r. zakończono budowę pierwszej powłoki orbitalnej o wysokości 550 km i inklinacji 53 stopni. Aby uzyskać zakładany początkowy zasięg sieci na tej orbicie potrzebne było 1584 działających satelitów. Po majowym starcie liczba aktywnych urządzeń przekroczyła 1600. Od tego czasu SpaceX może skupić się na zapełnianiu kolejnych powłok. Przede wszystkim powłoki nr 4 (starty oznaczane poniżej jako Starlink 4-X) o podobnych parametrach 540 km wysokości i 53,2 st. inklinacji. A także powłoki nr 2 i 3 o wyższych inklinacjach.
Nr powłoki | Oznaczenie startów | Wymiary orbity | Inklinacja orbity | Dotychczasowa liczba startów (stan na 21 stycznia 2023 r.) |
---|---|---|---|---|
1 | LX | 550 km | 53 st. | 28 |
2 | 2-X | 570 km | 70 st. | 2 |
R | RX | 560 km | 97,6 st. | 2 |
3 | 3-X | 560 km | 97,6 st. | 4 |
4 | 4-X | 540 km | 53,2 st. | 32 |
5 | 5-X | 530 km | 43 st. | 1 |
W czerwcu 2021 r. SpaceX poinformowało, że z usług sieci Starlink korzysta już prawie 100 000 użytkowników. We wrześniu 2021 r. do wielu państw, w których dostępna jest już usługa testowa Starlink dołączyła Polska.
W 2022 roku usługi megakonstelacji Starlink zaczęły być testowane w samolotach. Pierwsze linie lotnicze zdecydowały się oferować Internet za pośrednictwem Starlinków w swojej flocie.
W maju 2022 r. firma SpaceX ogłosiła, że posiada obecnie 400 000 abonentów na całym świecie. W czerwcu otrzymała zgodę od regulatora telekomunikacyjnego FCC na sprzedaż mobilnych terminali usługi. Dzięki temu ze Starlinka można będzie korzystać w Stanach Zjednoczonych w pojazdach czy np. na statkach morskich.
W grudniu 2022 r. z liczba aktywnych użytkowników sieci Starlink przekroczyła milion. Firma wykonała też wtedy pierwszy lot z satelitami 2. generacji. Na razie wysłane satelity V2.0 mają takie same wymiary, co poprzednia generacja V1.5, ale prawdopodobnie różnią się ładunkiem telekomunikacyjnym. Nowe statki trafiły na powłokę nr 5 - zapoczątkowując tym samym 2. fazę budowy sieci.
60 satelitów Starlink z lotu 24 maja 2019 r., widoczne w ładowni rakiety Falcon 9 przed wypuszczeniem na orbicie. Źródło: SpaceX.
Obecny stan
Do tej pory (stan na 21 stycznia 2023 r.) wysłano ponad 3600 satelitów Starlink. W tej chwili na orbitę są wysyłane już satelity wersji V1.5 - nieco cięższe, bo ważące około 300 kg i posiadające łącza do laserowej komunikacji międzysatelitarnej. Firma SpaceX zakończyła budowę pierwszej warstwy sieci i od połowy 2021 r. skupia się na wypełnieniu kolejnych powłok orbitalnych. W 2022 r. została wypełniona praktycznie w całości powłoka nr 4. Z usług korzysta już ponad milion użytkowników z wielu państw na świecie (w tym Polski).
Starlink L1 - 11 listopada 2019 r.
Starlink L2 - 7 stycznia 2020 r.
Starlink L3 - 29 stycznia 2020 r.
Starlink L4 - 17 lutego 2020 r.
Starlink L5 - 18 marca 2020 r.
Starlink L6 - 22 kwietnia 2020 r.
Starlink L7 - 4 czerwca 2020 r.
Starlink L8 - 13 czerwca 2020 r.
Starlink L9 - 7 sierpnia 2020 r.
Starlink L10 - 18 sierpnia 2020 r.
Starlink L11 - 3 września 2020 r.
Starlink L12 - 6 października 2020 r.
Starlink L13 - 18 października 2020 r.
Starlink L14 - 24 października 2020 r.
Starlink L15 - 24 listopada 2020 r.
Starlink L16 - 20 stycznia 2021 r.
Starlink R1 - 24 stycznia 2021 r.
Starlink L18 - 4 lutego 2021 r.
Starlink L19 - 16 lutego 2021 r.
Starlink L17 - 4 marca 2021 r.
Starlink L20 - 11 marca 2021 r.
Starlink L21 - 14 marca 2021 r.
Starlink L22 - 24 marca 2021 r.
Starlink L23 - 7 kwietnia 2021 r.
Starlink L24 - 29 kwietnia 2021 r.
Starlink L26 - 16 maja 2021 r.
Starlink L28 - 26 maja 2021 r.
---- KONIEC PIERWSZEJ FAZY BUDOWY SIECI ----
Starlink R2 - 30 czerwca 2021 r.
Starlink 2-1 - 15 września 2021 r.
Starlink 4-1 - 13 listopada 2021 r.
Starlink 4-2 - 2 grudnia 2021 r.
Starlink 4-4 - 18 grudnia 2021 r.
Starlink 4-5 - 6 stycznia 2022 r.
Starlink 4-6 - 19 stycznia 2022 r.
Starlink 4-7 - 3 lutego 2022 r.
Starlink 4-8 - 21 lutego 2022 r.
Starlink 4-11 - 25 lutego 2022 r.
Starlink 4-9 - 3 marca 2022 r.
Starlink 4-10 - 9 marca 2022 r.
Starlink 4-12 - 19 marca 2022 r.
Starlink 4-14 - 21 kwietnia 2022 r.
Starlink 4-16 - 29 kwietnia 2022 r.
Starlink 4-17 - 6 maja 2022 r.
Starlink 4-13 - 13 maja 2022 r.
Starlink 4-15 - 14 maja 2022 r.
Starlink 4-18 - 18 maja 2022 r.
Starlink 4-19 - 17 czerwca 2022 r.
Starlink 4-21 - 7 lipca 2022 r.
Starlink 3-1 - 11 lipca 2022 r.
Starlink 4-22 - 17 lipca 2022 r.
Starlink 3-2 - 22 lipca 2022 r.
Starlink 4-25 - 24 lipca 2022 r.
Starlink 4-26 - 3 sierpnia 2022 r.
Starlink 3-3 - 12 sierpnia 2022 r.
Starlink 4-27 - 19 sierpnia 2022 r.
Starlink 4-23 - 27 sierpnia 2022 r.
Starlink 3-4 - 30 sierpnia 2022 r.
Starlink 4-20 - 4 września 2022 r.
Starlink 4-2 - 10 września 2022 r.
Starlink 4-34 - 18 września 2022 r.
Starlink 4-35 - 25 września 2022 r.
Starlink 4-29 - 6 października 2022 r.
Starlink 4-36 - 20 października 2022 r.
Starlink 4-31 - 27 października 2022 r.
Starlink 4-37 - 17 grudnia 2022 r.
---- POCZĄTEK WYSYŁANIA SATELITÓW NA POWŁOKI DLA 2. GENERACJI ----
Starlink 5-1 - 28 grudnia 2022 r.
Starlink 2-4 - 19 stycznia 2023 r.
Starlink 5-2 - 26 stycznia 2023 r.
Starlink 2-5 - 31 stycznia 2023 r.
Starlink 5-3 - 2 lutego 2023 r.
Starlink 5-4 - 12 lutego 2023 r.
Najbliższe plany
W 2023 roku powinno rozpocząć się wysyłanie 2. generacji satelitów Starlink z większymi możliwościami telekomunikacyjnymi. Firma SpaceX będzie też chciała wprowadzić nowe wersje terminali, z których korzystają użytkownicy do łączenia się z siecią. Obecnie koszty produkcji anten dla użytkoników systemu są znacznie większe niż ich cena.
Kontynuowane będzie przeprowadzanie wielu startów rakietowych, aby wypełnić kolejne powłoki orbitalne.